Εξελίξεις στο Ειρηνευτικό Σχέδιο για την Ουκρανία
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι, ύστερα από τις εποικοδομητικές επαφές που πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή, τα περισσότερα από τα βασικά σημεία του σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία έχουν διαμορφωθεί και συμφωνηθεί.
Στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, δήλωσε: «Μόλις προσγειώθηκα στην Ρώμη. Είχα μια καλή μέρα γεμάτη συνομιλίες και συναντήσεις με τη Ρωσία και την Ουκρανία. Οι δύο πλευρές είναι πολύ κοντά σε μια συμφωνία και θα πρέπει τώρα να πραγματοποιηθεί μια συνάντηση υψηλού επιπέδου για την ολοκλήρωσή της. Πρέπει να σταματήσει η αιματοχυσία, ΤΩΡΑ. Θα είμαστε όπου χρειαστεί για να συμβάλλουμε στην ολοκλήρωση αυτού του σκληρού και παράλογου πολέμου!».
Ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, συναντήθηκε με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στη Μόσχα για τρεις ώρες, προκειμένου να συζητήσουν το σχέδιο των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι συνομιλίες αυτές πραγματοποιούνται σε ένα πλαίσιο που οι Ρωσία και Ουκρανία έχουν να διεξάγουν απευθείας διαπραγματεύσεις από τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, που ξεκίνησε με την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022.
Εποικοδομήτικες Διαβουλεύσεις και Δηλώσεις
Ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσακόφ, ο οποίος συμμετείχε στη συνάντηση, χαρακτήρισε τη συζήτηση «εποικοδομητική και πολύ χρήσιμη». Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτή η συνομιλία βοήθησε στη σύγκλιση των θέσεων Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών όχι μόνο σχετικά με την Ουκρανία, αλλά και σε άλλες διεθνείς πτυχές.
«Στη συζήτηση για την ουκρανική κρίση, εστιάσαμε ιδιαίτερα στη δυνατότητα επανάληψης των απευθείας διαπραγματεύσεων μεταξύ των αντιπροσώπων της Ρωσίας και της Ουκρανίας», προσέθεσε ο Ουσακόφ.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο Γουίτκοφ, ο οποίος έχει αναδειχθεί σε κύριο συνομιλητή της Ουάσινγκτον με τον Πούτιν, δεν έχει εκφράσει δημόσιες δηλώσεις σχετικά με τη συνάντηση, παρόλο που ο Τραμπ πιέζει για μια συμφωνία που θα επιφέρει τον τερματισμό του πολέμου.
Η πιο πρόσφατη επίσκεψη του Γουίτκοφ ακολουθεί τις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιήθηκαν νωρίτερα την εβδομάδα αυτή, κατά τις οποίες οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους σχετικά με ορισμένες αμερικανικές προτάσεις για την επίλυση της σύγκρουσης. Ο Τραμπ έχει προειδοποιήσει και τις δύο πλευρές ότι οι ΗΠΑ θα αποσυρθούν από τις διαπραγματεύσεις αν δεν υπάρξει χειροπιαστή πρόοδος.
Ο Γουίτκοφ, δισεκατομμυριούχος στον τομέα των ακινήτων, δεν είχε προηγούμενη διπλωματική εμπειρία πριν ενταχθεί στην ομάδα του Τραμπ, και οι επικριτές του συχνά τον κατηγορούν ότι εκφράζει τη ρητορική του Κρεμλίνου. Από την άλλη πλευρά, οι Ουκρανοί και πολλοί από τους ευρωπαϊκούς συμμάχους τους υποστηρίζουν τη αντίθετη στάση.
Οι Προτάσεις και οι Διαφορές
Σύμφωνα με έγγραφα που έχει διαβάσει το Reuters, η ειρηνευτική πρόταση που παρουσίασε ο Γουίτκοφ περιλαμβάνει τη αναγνώριση de jure του ελέγχου της Ρωσίας στην Κριμαία και σε περιοχές της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας. Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο σημειώνει ότι οι λεπτομερείς συζητήσεις για το εδαφικό θα γίνουν μετά την επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός, χωρίς να αναγνωρίζεται ο ρωσικός έλεγχος σε οποιαδήποτε ουκρανική περιφέρεια.
Αναφορικά με την ασφάλεια της Ουκρανίας, το έγγραφο του Γουίτκοφ επισημαίνει ότι η Ουκρανία θα έχει μια «στιβαρή εγγύηση ασφαλείας» από ευρωπαϊκές και άλλες χώρες, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζει περισσότερες λεπτομέρειες. Αναφέρεται ότι το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αντιθέτως, η πρόταση της ευρωπαϊκής πλευράς αναφέρει ότι θα υπάρχουν κανένα περιορισμό στις ουκρανικές δυνάμεις και καμία απαγόρευση στην παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων συμμάχων της Ουκρανίας στο έδαφος της χώρας, κάτι που αναμένεται να ενοχλήσει τη Μόσχα.
Αναφορικά με οικονομικά μέτρα, οι προτάσεις του Γουίτκοφ αναφέρουν ότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας θα αρθούν εάν επιτευχθεί η συμφωνία που βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση. Σε σύγκριση, οι αντιπροτάσεις αναφέρουν ότι θα υπάρξει σταδιακή ελάφρυνση των κυρώσεων μόνο μετά την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης, με την προειδοποίηση ότι οι κυρώσεις μπορεί να επανέλθουν εάν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της συμφωνίας.
Επιπλέον, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει ότι η Ουκρανία θα λάβει οικονομική αποζημίωση για τις καταστροφές που έχει υποστεί από τον πόλεμο, από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν δεσμευθεί στο εξωτερικό, ενώ η πρόταση του Γουίτκοφ περιορίζεται στη δήλωση ότι η Ουκρανία θα αποζημιωθεί οικονομικά, χωρίς να παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με την πηγή αυτών των χρημάτων.