Πρόστιμα 700 εκατ. ευρώ στην Apple και τη Meta από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την επιβολή προστίμων συνολικού ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ στις εταιρείες Apple και Meta. Συγκεκριμένα, η Apple υποχρεώθηκε να πληρώσει 500 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η Meta 200 εκατομμύρια ευρώ, λόγω παραβάσεων του κανονισμού για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DMA) στην ΕΕ. Οι εν λόγω εταιρείες έχουν χαρακτηριστεί ως «gatekeepers» (ελεγκτές πρόσβασης), γεγονός που υποδηλώνει τη σημασία τους στην αγορά ψηφιακών υπηρεσιών.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι αποφάσεις αυτές εκδίδονται σε μια περίοδο που η Επιτροπή προσπαθεί να αποφύγει την πρόκληση εμπορικών εντάσεων με τις ΗΠΑ. Οι αρμόδιες αντιπρόεδροι, Τερέσα Ριμπέρα (Ανταγωνισμού) και Χένα Βίρκουνεν (Ψηφιακές Υπηρεσίες), δεν προβαίνουν σε δημόσια υπεράσπιση των αποφάσεων καθώς βρίσκονται σε επίσημα ταξίδια. Η εκπρόσωπος της Επιτροπής, Αριάννα Ποντεστά, δήλωσε ότι «οι αποφάσεις αυτές δεν σχετίζονται με εμπορικές διαπραγματεύσεις».
Apple: Πρόστιμο 500 εκατ. ευρώ και νέες έρευνες για περιορισμούς
Αναφορικά με την Apple, η Επιτροπή κατέληξε ότι η εταιρεία δυσχεραίνει τη δυνατότητα των προγραμματιστών εφαρμογών να προωθούν εναλλακτικές προσφορές εκτός του App Store, παραβιάζοντας τους κανόνες «steering». Αυτή η πρακτική στερεί από τους καταναλωτές τις προσιτές εναλλακτικές επιλογές, ενώ η Apple δεν κατέστησε σαφές ότι οι περιορισμοί της είναι αναγκαίοι και αναλογικοί. Ως αποτέλεσμα, της επιβλήθηκε το υψηλό πρόστιμο των 500 εκατομμυρίων ευρώ.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Επιτροπή εξέδωσε προκαταρκτική γνωμοδότηση, δηλώνοντας πως οι όροι της Apple για τη διανομή εναλλακτικών εφαρμογών παραβιάζουν τον κανονισμό DMA. Οι προγραμματιστές αποθαρρύνονται από τη χρήση εναλλακτικών καναλιών, λόγω της επιβάρυνσης με 0,50 ευρώ ανά εγκατάσταση εφαρμογής μετά το πρώτο εκατομμύριο λήψεων, γνωστή ως «core technology fee». Επίσης, η διαδικασία εγκατάστασης εφαρμογών μέσω εναλλακτικών καναλιών κρίθηκε υπερβολικά περίπλοκη. Η Apple έχει πλέον πρόσβαση στο φάκελο της έρευνας για να υπερασπιστεί τη θέση της.
Ακολούθως, μετά από την ολοκλήρωση ενός «εποικοδομητικού διαλόγου», η Επιτροπή έκλεισε την έρευνα που αφορούσε την ελευθερία επιλογής των χρηστών, καθώς η Apple προσέφερε τη δυνατότητα εύκολης απεγκατάστασης προεγκατεστημένων εφαρμογών όπως το Safari και τη δυνατότητα αλλαγής προεπιλεγμένων ρυθμίσεων στο iPhone.
Meta: Πρόστιμο 200 εκατ. ευρώ για το μοντέλο «pay or consent»
Η εταιρεία Meta, μητρική των εφαρμογών Facebook, WhatsApp και Instagram, επιβλήθηκε πρόστιμο 200 εκατομμυρίων ευρώ λόγω της εφαρμογής του μοντέλου «pay or consent». Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι χρήστες υποχρεούνται είτε να αποδεχτούν τη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων για να λαμβάνουν στοχευμένες διαφημίσεις είτε να πληρώσουν συνδρομή για να αποφύγουν τη συλλογή αυτών των δεδομένων. Η Επιτροπή εξέφρασε ανησυχία ότι το συγκεκριμένο μοντέλο δεν προσφέρει πραγματική εναλλακτική στις προτιμήσεις των χρηστών, καθότι λιγότερο από το 1% αυτών επέλεξε τη δυνατότητα πληρωμής.
Η Επιτροπή εξετάζει επίσης μια νέα δωρεάν επιλογή που θα προσφέρει η Meta από τον Νοέμβριο του 2024, η οποία θα κάνει λιγότερη χρήση δεδομένων. Αυτή η παρέμβαση θα μειώσει το χρόνο παραβίασης και, επομένως, το ύψος του προστίμου. Επιπλέον, η Επιτροπή αφαίρεσε την υπηρεσία Facebook Marketplace από τη λίστα των «gatekeepers», καθώς διαπιστώθηκε ότι έχει λιγότερους από 10.000 επαγγελματίες χρήστες κατά τη διάρκεια του 2024.
Αντιδράσεις και επιπτώσεις των αποφάσεων
Οι εταιρείες έχουν προθεσμία 60 ημερών για να συμμορφωθούν με τις επιβαλλόμενες ποινές ή να καταβάλουν τα πρόστιμα. Παράλληλα, έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στο Δικαστήριο της ΕΕ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, η Επιτροπή διαθέτει την εξουσία να επιβάλει ημερήσια πρόστιμα που μπορεί να φτάσουν έως και το 5% του παγκόσμιου τζίρου τους.
Η Apple κατηγόρησε την ΕΕ ότι προσπαθεί να στοχοποιήσει αμερικανικές εταιρείες, ενώ η Meta χαρακτήρισε τις αποφάσεις αυτές ως «δασμούς δισεκατομμυρίων». Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Τόμας Ρενιέ, δήλωσε πως «οι κανόνες ισχύουν για όλες τις εταιρείες ανεξαρτήτως προέλευσης».
Αξιοσημείωτα, η πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Άννα Καβατσίνι, τόνισε ότι οι αποφάσεις δεν συνιστούν «τεχνολογικό πόλεμο», αλλά αποτελούν εφαρμογή της νομοθεσίας. Η εισηγήτρια του DMA, Στεφανί Γιον-Κουρτέν, χαιρέτισε την απόφαση, αναφέροντας πως: «Το μήνυμα είναι σαφές: συμμόρφωση ή πρόστιμα».
Οι νέες αυτές αποφάσεις αποτελούν ένα σημαντικό βήμα στην εφαρμογή του DMA και ενισχύουν τη θέση της ΕΕ απέναντι στους τεχνολογικούς κολοσσούς, ρυθμίζοντας αποτελεσματικά τις πρακτικές τους και διασφαλίζοντας ένα πιο δίκαιο ψηφιακό περιβάλλον.
Βρυξέλλες – Ανταπόκριση: Γιώργος Συριόπουλος