Πρόστιμα στην Apple και Meta από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την επιβολή προστίμων ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ στην Apple και 200 εκατομμυρίων ευρώ στη Meta για παραβιάσεις του κανονισμού DMA, ο οποίος ρυθμίζει τις ψηφιακές υπηρεσίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Αυτές οι εταιρείες χαρακτηρίζονται ως «gatekeepers» (ελεγκτές πρόσβασης) της ψηφιακής αγοράς.
Αν και οι αποφάσεις αυτές αναδεικνύουν τις προθέσεις της Επιτροπής για αυστηρότερη ρύθμιση των ψηφιακών υπηρεσιών, οι αρμόδιες αντιπρόεδροι, Τερέσα Ριμπέρα και Χένα Βίρκουνεν, δεν υπερασπίστηκαν τις αποφάσεις δημοσίως, καθώς βρισκόταν σε ταξίδια στο Μεξικό και τη Γερμανία, αντίστοιχα. Η εκπρόσωπος της Επιτροπής, Αριάννα Ποντεστά, υπογράμμισε ότι «οι αποφάσεις αυτές δεν σχετίζονται με εμπορικές διαπραγματεύσεις».
Επιπτώσεις για την Apple
Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η Apple περιορίζει τη δυνατότητα των προγραμματιστών εφαρμογών να προωθούν εναλλακτικές προσφορές εκτός του App Store, παραβαίνοντας έτσι τους κανόνες «steering». Αυτή η πρακτική στερεί από τους καταναλωτέςτην πρόσβαση σε πιο οικονομικές εναλλακτικές λύσεις, καθώς η Apple δεν κατάφερε να αποδείξει ότι οι περιορισμοί της είναι αναγκαίοι και αναλογικοί. Ως εκ τούτου, της επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ.
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέδωσε προκαταρκτική γνωμοδότηση αναφορικά με τους όρους διανομής που επιβάλλει η Apple στους προγραμματιστές εφαρμογών. Οι προγραμματιστές αποθαρρύνονται από τη χρήση εναλλακτικών καναλιών διανομής εν μέσω της χρέωσης 0,50 ευρώ ανά εγκατάσταση εφαρμογής που γίνεται μετά το πρώτο εκατομμύριο λήψεων. Η διαδικασία εγκατάστασης εφαρμογών από εναλλακτικά κανάλια κρίθηκε επίσης υπερβολικά περίπλοκη. Η Apple έχει πλέον πρόσβαση στον φάκελο της έρευνας για να υπερασπιστεί τη θέση της.
Σημαντικό είναι ότι η Επιτροπή έκλεισε την έρευνά της αναφορικά με την ελευθερία επιλογής των χρηστών, καθώς οι τελευταίοι μπορούν πλέον να απεγκαθιστούν εύκολα προεγκατεστημένες εφαρμογές, όπως το Safari, και να αλλάζουν τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις στα iPhone.
Η Θέση της Meta
Για τη Meta, τη μητρική εταιρεία των Facebook, WhatsApp και Instagram, επιβλήθηκε πρόστιμο 200 εκατομμυρίων ευρώ για την εφαρμογή του μοντέλου «pay or consent». Με αυτό το μοντέλο, οι χρήστες καλούνται είτε να αποδεχθούν τη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων για στοχευμένη διαφήμιση είτε να καταβάλουν μια συνδρομή για να την αποφύγουν. Η Επιτροπή έκρινε ότι το εν λόγω μοντέλο δεν παρέχει πραγματική εναλλακτική λύση που να χρησιμοποιεί λιγότερα δεδομένα, καθώς λιγότερο από το 1% των χρηστών επέλεξαν την πληρωμή.
Η Επιτροπή εξετάζει επίσης μια νέα δωρεάν επιλογή που προγραμματίζεται να εισαχθεί από τη Meta τον Νοέμβριο του 2024, η οποία σκοπεύει να μειώσει τη χρήση προσωπικών δεδομένων. Αυτή η επιλογή έχει τη δυνατότητα να μειώσει τη διάρκεια της παραβίασης και, κατά συνέπεια, το ύψος του προστίμου. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Επιτροπή αφαίρεσε τη υπηρεσία Facebook Marketplace από τη λίστα των «gatekeepers», καθώς η Meta έχει λιγότερους από 10.000 επαγγελματίες χρήστες το 2024.
Αντιδράσεις και Μελλοντικές Εξελίξεις
Οι εταιρείες έχουν προθεσμία 60 ημερών για να συμμορφωθούν ή να καταβάλουν τα πρόστιμα. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να επιβάλει ημερήσια πρόστιμα που αγγίζουν το 5% του παγκόσμιου τζίρου τους. Η Apple κατηγόρησε την ΕΕ ότι στοχεύει αμερικανικές επιχειρήσεις, ενώ η Meta χαρακτήρισε τις αποφάσεις αυτές ως «δασμούς δισεκατομμυρίων». Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Τόμας Ρενιέ, τόνισε ότι «οι κανόνες ισχύουν για όλες τις εταιρείες, ανεξαρτήτως προέλευσης».
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς, Άννα Καβατσίνι, δήλωσε ότι οι αποφάσεις αυτές δεν συνιστούν «τεχνολογικό πόλεμο», αλλά αποτελούν εφαρμογή της νομοθεσίας. Η εισηγήτρια του DMA, Στεφανί Γιον-Κουρτέν, χαιρέτισε την κίνηση, λέγοντας: «Το μήνυμα είναι σαφές: συμμόρφωση ή πρόστιμα». Οι αποφάσεις αυτές αποτελούν ένα σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του DMA, ενισχύοντας τη θέση της ΕΕ απέναντι στους μεγάλους παίχτες της τεχνολογίας.
Βρυξέλλες – Ανταπόκριση: Γιώργος Συριόπουλος