Συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ: Προκλήσεις και Καινοτομίες στις Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πραγματοποίησε πρόσφατη συνεδρίαση εστιάζοντας στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις και στις αναδυόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αποστολές του οργανισμού. Η αναγκαιότητα της αξιοποίησης σύγχρονων τεχνολογικών καινοτομιών για την αποτελεσματική παρακολούθηση των κεχυρίων αναδείχθηκε ως κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία αυτών των αποστολών.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ για τις ειρηνευτικές αποστολές, Ζαν Πιερ Λακρουά, επισήμανε ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι παρακολούθησης δεν είναι πλέον επαρκείς. Υπογράμμισε την ανάγκη ενσωμάτωσης σύγχρονων τεχνολογιών, όπως για παράδειγμα οι μέθοδοι άμεσης παρατήρησης, για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των ειρηνευτικών αποστολών. «Η ουσία της ειρηνευτικής επιχείρησης είναι η αμερόληπτη παρατήρηση, η λεπτομερής αναφορά και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης», δήλωσε.
Η χρήση τεχνολογίας είναι ζωτικής σημασίας, καθώς «επιτρέπει την παρακολούθηση ευρείας κλίμακας σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, ξεπερνώντας τους περιορισμούς των παραδοσιακών μεθόδων». Σημείωσε συγκεκριμένα πώς η πλατφόρμα Unite Aware έχει μεταμορφώσει την παρακολούθηση κρίσιμων ζωνών, όπως η Νεκρή Ζώνη στην Κύπρο. «“Η πλατφόρμα αυτή έχει διευκολύνει την παρακολούθηση της Νεκρής Ζώνης, επιτρέποντας τη μετάβαση σε προληπτικές και δεδομένα-βασισμένες αποφάσεις”», πρόσθεσε.
Ο κ. Λακρουά αναφέρθηκε επίσης στην επιχείρηση UNIFIL στον Λίβανο, η οποία υιοθέτησε νέα προσέγγιση ανταπόκρισης μετά την παύση των εχθροπραξιών, καθώς και στην αποστολή MONUSCO στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η οποία θα αναλάβει ρόλο παρακολούθησης κατάπαυσης του πυρός αν το Συμβούλιο Ασφαλείας το αποφασίσει.
Περαιτέρω, τόνισε πως «η επιτυχία κάθε εκεχειρίας εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση των μερών». Οι παρατηρήσεις του υπογραμμίζουν την απαραίτητη πολιτική βούληση που απαιτείται για την επιτυχία των ειρηνευτικών αποστολών.
Ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, εξέφρασε την εκτίμηση του για τους κυανόκρανους, οι οποίοι υπηρετούν υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, και τιμά τη μνήμη όσων έχουν χάσει τη ζωή τους κατά την εκτέλεση του καθήκοντος.
Κατά την ομιλία του, ο κ. Σέκερης καταδίκασε «όλες τις επιθέσεις και εχθρικές πράξεις εναντίον ειρηνευτικών αποστολών». Αναφέρθηκε στο Σύμφωνο για το Μέλλον, το οποίο υποχρεώνει τα κράτη να προσαρμόσουν τις ειρηνευτικές τους επιχειρήσεις στις νέες προκλήσεις. Επιπλέον, χαρακτήρισε την προσεχή Υπουργική Διάσκεψη για την Ειρήνη στο Βερολίνο ως «κρίσιμο βήμα», υπογραμμίζοντας τη σημασία των κρατών υποδοχής και του τοπικού πληθυσμού για την αποτελεσματική παρακολούθηση των συμφωνιών.
Σχετικά με την UNIFIL, ο πρέσβης Σέκερης δήλωσε ότι «έχει διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο στην παρακολούθηση της παύσης των εχθροπραξιών», και επανέλαβε τη δέσμευση της Ελλάδας να συμμετάσχει ενεργά στην αποστολή με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό.
Η Ελλάδα επίσης χαιρέτισε την ομόφωνη ανανέωση της εντολής της UNFICYP, αναγνωρίζοντας τη «μη εκτίμητη συμβολή της στη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας» καθώς και στην αποκλιμάκωση εντάσεων στην ουδέτερη ζώνη της Κύπρου. «Η διατήρηση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος είναι κρίσιμη για τη στήριξη των προσπαθειών του Γενικού Γραμματέα για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων», τόνισε ο κ. Σέκερης.
Ο πρέσβης επανέλαβε την έκκληση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας να διασφαλίσει ότι «η παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός παραμένει στο επίκεντρο των εντολών των ειρηνευτικών επιχειρήσεων». Αυτό απαιτεί πάντα σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, τον Χάρτη του ΟΗΕ και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τέλος, η Ελλάδα αναγνώρισε ότι η τεχνολογία μπορεί να ενισχύσει τη λειτουργική απόδοση και να μειώσει τους κινδύνους για το προσωπικό. Το ζήτημα αυτό συζητήθηκε σε άτυπη συνάντηση του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης για την ειρηνική διαχείριση των συγκρούσεων, η οποία οργανώθηκε από την Ελλάδα και άλλες χώρες.
Η Κίνα επανέλαβε τη δέσμευσή της στις ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ και υπογράμμισε την προσαρμογή στις σύγχρονες προκλήσεις, ενώ η Γαλλία τόνισε την ανάγκη να εξελίσσονται οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις σε απάντηση στις νέες συγκρούσεις και ζητήματα.
Η εν λόγω συνεδρίαση εξέχουσας σημασίας λειτουργεί ως προπαρασκευαστική για την Διάσκεψη Υπουργών Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων, η οποία προγραμματίζεται να λάβει χώρα στο Βερολίνο τον Μάιο του 2025, στοχεύοντας στην περαιτέρω διευθέτηση αυτών των θεμάτων και την ενίσχυση της διεθνούς ειρηνευτικής δράσης.