Ο Νέος Πάπας: Αναμένονται Σταδιακές Αλλαγές στην Εκκλησία

Σε αντίθεση με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε την τάση να αναιρεί τις πολιτικές του προκατόχου του, οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο νέος προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας δεν πρόκειται να καταστρέψει την κληρονομιά του Πάπα Φραγκίσκου, ανεξάρτητα από το αν θα έχει συντηρητική προσέγγιση. Όπως είναι γνωστό, το κονκλάβιο που θα εκλέξει τον νέο πάπα πρόκειται να ξεκινήσει την επόμενη εβδομάδα και παρά τη νέα του θέση, δεν αναμένονται δραστικές αλλαγές.

Ο κληρικός Τόμας Ρις, σχολιαστής του Religion News Service και συγγραφέας του βιβλίου «Inside the Vatican», σημειώνει ότι η διαδικασία εκλογής του νέου πάπα είναι διαφορετική από την πολιτική σκηνή των ΗΠΑ, όπου ο πρόεδρος μπορεί να αντικαθιστά ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο. Αντιθέτως, οι κορυφαίοι αξιωματούχοι του Βατικανού υπηρετούν έως πέντε χρόνια και σε περίπτωση θανάτου του πάπα, υποχρεούνται να παραιτηθούν. Παρ’ όλα αυτά, ο νέος ποντίφικας συχνά διατηρεί τους υπάρχοντες διορισμούς.

Η καθυστέρηση στην ανανέωση των αξιωμάτων μπορεί να είναι εμφανής, καθώς ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β’, που εξελέγη το 1978, χρειάστηκε περίπου επτά χρόνια για να ανανεώσει όλα τα μέλη της Κουρίας του Βατικανού. Ηδη, αμέσως μετά την εκλογή του, το ζητούμενο για τον νέο πάπα είναι να στείλει τα σωστά μηνύματα στους πιστούς με τις χειρονομίες και τις δημόσιες εμφανίσεις του, οι οποίες θα καθορίσουν την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει.

Μία ενδεικτική περίπτωση είναι το μήνυμα ανοχής που έστειλε ο Πάπας Φραγκίσκος προς την κοινότητα των ομοφυλόφιλων, όπου υπογράμμισε, «Ποιος είμαι εγώ για να κρίνω;». Αυτή η δήλωση, πέντε μήνες μετά την εκλογή του, προκάλεσε αντιδράσεις κυρίως από συντηρητικούς καρδινάλους. Ο Γερμανός καρδινάλιος Γκέρχαρντ Μίλερ, ο οποίος είχε απομακρυνθεί από τη θέση του επικεφαλής του Δικαστηρίου για το Δόγμα της Πίστεως και θα συμμετάσχει στο κονκλάβιο που θα εκλέξει τον νέο πάπα, υποστήριξε ότι ο Φραγκίσκος προέβη σε ενέργειες που δημιούργησαν σύγχυση στους πιστούς. Ο Μίλερ τόνισε την ανάγκη ο επόμενος πάπας να είναι ο καθολικός ηγέτης της Εκκλησίας και όχι ο προσωπικός ιερέας όλων.

Από την άλλη πλευρά, ο Σουηδός καρδινάλιος Λαρς Άντερς Αρμπορέλιους, ο οποίος επίσης θα συμμετάσχει στο κονκλάβιο, τόνισε ότι δεν είναι όλοι οι καρδινάλιοι ανοιχτοί και δεκτικοί όπως ο Φραγκίσκος. Αν ο νέος πάπας υπακούσει σε πιο συντηρητικές αξίες, δεν αναμένεται να αλλάξει την κληρονομιά του Φραγκίσκου, αλλά πιθανώς να προσπαθήσει να χαράξει τη δική του πορεία σε διάφορα κοινωνικά ζητήματα, κάτι που απαιτεί χρόνο.

Ένας από τους πιο σημαντικούς τρόπους που μπορεί να επηρεάσει ο νέος πάπας την Εκκλησία είναι μέσω του διορισμού επισκόπων σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτές οι θέσεις απαιτούν επίσης χρόνο για να ανανεωθούν, καθώς οι επίσκοποι δεν αποπέμπονται εύκολα, παρά μόνο αν έχουν διαπράξει σοβαρές παραβάσεις ή αν φτάσουν σε ηλικία υποχρεωτικής συνταξιοδότησης (75 ετών).

Μετά την εκλογή του το 1978, ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ θεωρούσε ότι οι διορισμοί επισκόπων παγκοσμίως είχαν κινηθεί σε υπερβολικά φιλελεύθερη κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να πάρει προσεκτικές και στρατηγικές αποφάσεις. Δρόμοι που ακολούθησε και ο διάδοχός του, πάπας Βενέδικτος ΙΣτ’. Αντίθετα, ο πάπας Φραγκίσκος υιοθέτησε μια πιο προοδευτική προσέγγιση, διόρισε το 80% των καρδιναλίων που θα εκλέξουν τον νέο πάπα, ενισχύοντας τις αλλαγές που επεδίωκε.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο αριθμός των καρδιναλίων κάτω των 80 ετών που θα συμμετάσχουν στο κονκλάβιο της επόμενης εβδομάδας ανέρχεται σε 133. Δύο ακόμα καρδινάλιοι, οι οποίοι είχαν το δικαίωμα συμμετοχής, δεν θα μπορέσουν να παραβρεθούν λόγους υγείας.