Νέα Προσέγγιση για την Αντιμετώπιση του Χρόνιου Πόνου μέσω Συναισθηματικής Διαχείρισης

Μπορεί το “κλειδί” για την αποτελεσματική διαχείριση του χρόνιου πόνου να μην βρίσκεται στη απλή ανακούφιση των συμπτωμάτων, αλλά στη διαχείριση των συναισθημάτων; Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας (UNSW), του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ και του Neuroscience Research Australia (NeuRA), η εκπαίδευση του εγκεφάλου για τον περιορισμό των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών συναισθημάτων μπορεί να προσφέρει μια νέα, πολλά υποσχόμενη κατεύθυνση στη θεραπεία του χρόνιου πόνου.

Η μελέτη περιλάμβανε 89 συμμετέχοντες από διάφορες περιοχές της Αυστραλίας, με ηλικίες που κυμαίνονταν από 26 έως 77 έτη. Όλοι οι συμμετέχοντες υπέφεραν από χρόνιο πόνο και παρακολούθησαν ένα εννέα εβδομάδων πρόγραμμα, το οποίο επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη δεξιοτήτων ενσυνειδητότητας, ρύθμισης συναισθημάτων και αντοχής στην ψυχική πίεση.

Μια σημαντική διαπίστωση της έρευνας ήταν ότι ο χρόνιος πόνος δεν περιορίζεται μόνο σε αισθητηριακές εμπειρίες, αλλά συνδέεται άμεσα και με την ψυχική κατάσταση των ασθενών. Διαπιστώθηκε ότι η συναισθηματική δυσλειτουργία χαρακτήριζε τους συμμετέχοντες, με πολλούς να αναφέρουν ότι ο πόνος τους χειροτέρευε σε περιόδους άγχους. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί έναν κυκλικό φαύλο κύκλο, όπου το άγχος εντείνει τον πόνο και ο πόνος αυξάνει το άγχος.

Αν και κάποιες από αυτές τις σχέσεις είναι ήδη γνωστές, μια προηγούμενη μελέτη του 2021 κατέδειξε μετρήσιμες αλλαγές που προκαλεί ο χρόνιος πόνος στον εγκέφαλο, συγκεκριμένα μείωση του νευροδιαβιβαστή GABA στον προμετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή που ελέγχει τα συναισθήματα. Ο GABA είναι κεντρικής σημασίας, καθώς συμβάλλει στην ηρεμία των νευρικών κυκλωμάτων. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η ηρεμία του εγκεφάλου μπορεί να περιορίσει τη συναισθηματική δυσφορία και, κατ’ επέκταση, τον χρόνιο πόνο.

Το πρόγραμμα που ανέπτυξαν, με την ονομασία «Θεραπεία Πόνου και Συναισθημάτων», περιλάμβανε οκτώ ομαδικές συνεδρίες μέσω Zoom, συνοδευόμενο από εγχειρίδιο με πληροφορίες και ασκήσεις, καθώς και μια εφαρμογή για κινητά που καθοδηγούσε τους συμμετέχοντες στην εκμάθηση δεξιοτήτων συναισθηματικής ρύθμισης. Η μελέτη διεξήχθη με τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, όπου οι μισοί συμμετέχοντες υποβλήθηκαν στη νέα θεραπεία και οι άλλοι συνέχισαν με τις συνηθισμένες θεραπείες τους.

Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά: μετά από εννέα εβδομάδες και πάλι μετά από έξι μήνες, οι συμμετέχοντες που συμμετείχαν στην επανεκπαίδευση του εγκεφάλου παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στη ρύθμιση των συναισθημάτων και καλύτερη ποιότητα ύπνου. Επίσης, σημειώθηκε μείωση στην ένταση του πόνου, και η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ήταν αισθητή στους έξι μήνες. Μια συμμετέχουσα ανέφερε ότι ήταν εύκολη η εφαρμογή της θεραπείας και ότι την έβρισκε πιο σχετική με την καθημερινότητά της σε σύγκριση με τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία.

Παρόλο που τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «JAMA Network Open», είναι θετικά, βασίζονται σε σχετικά μικρό δείγμα συμμετεχόντων. Οι ερευνητές σχεδιάζουν να επεκτείνουν τη μελέτη τους, με μια νέα φάση να προγραμματίζεται για το 2026. Ενήλικες από την Αυστραλία μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή στο εντελώς διαδικτυακό πρόγραμμα διάρκειας εννέα εβδομάδων, ώστε να συγκεντρωθούν περισσότερα δεδομένα.

Εάν η θεραπεία αυτή αποδειχθεί αποτελεσματική σε μεγαλύτερη κλίμακα, θα μπορούσε να προσφέρει σημαντική ανακούφιση σε 20-30% του παγκόσμιου πληθυσμού που υποφέρει από χρόνιο πόνο για μήνες ή ακόμη και δεκαετίες. Οι ερευνήτριες τονίζουν ότι το πρόγραμμα, που είναι εξ ολοκλήρου διαδικτυακό, μπορεί να φτάσει και σε απομακρυσμένες ή αγροτικές περιοχές, χωρίς την ανάγκη υποδομών, με την ελπίδα να βελτιώσει τη ζωή ακόμα περισσότερων ανθρώπων.