Καταστάσεις κρίσης στο Νότιο Σουδάν
Ο Ειδικός Αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και επικεφαλής της Αποστολής του Οργανισμού στη χώρα (UNMISS), Νίκολας Χέισομ, ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την δραματική κατάσταση που επικρατεί στο Νότιο Σουδάν. Η ανησυχία του για την πολιτική αστάθεια και την ανθρωπιστική κρίση στη χώρα είναι έντονη, καθώς η κλιμάκωση της βίας απειλεί τη ζωή και την ασφάλεια εκατομμυρίων πολιτών.
Σύμφωνα με τον κ. Χέισομ, η ένταση μεταξύ εκείνων που υπέγραψαν την Ανανεωμένη Ειρηνευτική Συμφωνία, δηλαδή του προεδρεύοντος Σάλβα Κιρ και του αντιπροεδρεύοντος Ρικ Μακάρ, έχει φτάσει σε επικίνδυνα επίπεδα. Η κατάσταση, που πλέον τείνει να εξελιχθεί σε “ευρείας κλίμακας στρατιωτική αντιπαράθεση”, εστιάζεται στην Πολιτεία ‘Ανω Νείλου.
Η έκρηξη της βίας αποδόθηκε στην κατάληψη ενός στρατοπέδου του Στρατού ‘Αμυνας από τον πολιτοφυλακή που αποκαλείται “Λευκός Στρατός”. Τα φαινόμενα αυτά συνοδεύονται από αεροπορικές επιδρομές, με θύματα αμάχους και εκτοπισμένες πάνω από 80.000 ανθρώπους. Ανήσυχες είναι και οι αναφορές για την αποστολή δυνάμεων από την Ουγκάντα, κατόπιν αιτήματος της τοπικής κυβέρνησης.
Ο κ. Χέισομ τόνισε ότι η κρίση έφτασε στο αποκορύφωμά της στις 7 Μαρτίου, όταν ένα ελικόπτερο του ΟΗΕ δέχτηκε επίθεση, με ένα μέλος του πληρώματος να χάνει τη ζωή του, παρά τις διαβεβαιώσεις περί ασφαλούς διέλευσης. Επιπλέον, η σύλληψη του αντιπροεδρεύοντος Ρικ Μακάρ έχει επιδεινώσει την κατάσταση, δημιουργώντας περαιτέρω έλλειμμα εμπιστοσύνης.
Ο κ. Χέισομ προειδοποίησε ότι τα γεγονότα θυμίζουν τις αιματηρές συγκρούσεις του 2013 και 2016, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο πάνω από 400.000 ανθρώπων. Η Αποστολή του ΟΗΕ (UNMISS) προσπαθεί να προχωρήσει σε διπλωματικές ενέργειες μαζί με οργανισμούς όπως η Αφρικανική Ένωση και η IGAD, καλώντας τις πλευρές να επιλύσουν τις διαφορές τους μέσω διαλόγου.
Ανησυχία προκαλεί επίσης η ανθρωπιστική κατάσταση στη χώρα, καθώς ο κ. Χέισομ ανέφερε ότι η χώρα βιώνει «τη χειρότερη ανθρωπιστική προοπτική από την ανεξαρτησία της». Πιο συγκεκριμένα, 9,3 εκατομμύρια άνθρωποι απαιτούν ανθρωπιστική βοήθεια και 7,7 εκατομμύρια αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια. Παράλληλα, η επιδημία χολέρας έχει προκαλέσει 877 θανάτους, ενώ το υγειονομικό σύστημα καταρρέει.
Η αναγκαιότητα διαρκούς προστασίας των αμάχων και η στήριξη της διαδικασίας εκλογών από την UNMISS είναι επιτακτική, με τον κ. Χέισομ να υπενθυμίζει ότι η αποστολή δεν μπορεί να είναι παντού ταυτόχρονα. Τόνισε ότι η Ανανεωμένη Ειρηνευτική Συμφωνία παραμένει το μοναδικό βιώσιμο πλαίσιο για την έξοδο από τον φαύλο κύκλο της βίας.
Η διευθύντρια του Γραφείου Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA), Έντεμ Γουοσόρνου, χαρακτήρισε την κατάσταση στο Νότιο Σουδάν ως «ανθρωπιστικό εφιάλτη», προειδοποιώντας ότι αν δεν ληφθούν άμεσες ενέργειες, η κατάσταση θα γίνει εκρηκτική. Ανέφερε τρεις κύριες προκλήσεις: την αυξανόμενη βία, τις αλληλοεπικαλυπτόμενες κρίσεις και τα σημαντικά εμπόδια στην ανθρωπιστική προσπάθεια.
Είναι ανησυχητικό ότι περίπου 9,3 εκατομμύρια Νοτιοσουδανοί χρειάζονται άμεση ανθρωπιστική βοήθεια, με τα παιδιά να αποτελούν το 50% αυτού του αριθμού. Οι συγκρούσεις και οι βομβαρδισμοί έχουν εκτοπίσει 130.000 ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους έχουν διαφύγει στην Αιθιοπία. Οι συνθήκες αυξάνουν τη έκθεση των γυναικών και κοριτσιών σε σεξουαλική βία.
Η βία έχει διαταράξει τις κρίσιμες υπηρεσίες, με τον Οργανισμό να έχει αναστείλει τη λειτουργία του Νοσοκομείου Ουλάνγκ, ενώ έχουν αναφερθεί θάνατοι και στο προσωπικό της ανθρωπιστικής βοήθειας. Η επιδημία χολέρας συνεχίζει με τα ιατρικά αποθέματα να εξαντλούνται ταχύτατα. Στην πρωτεύουσα Τζούμπα, σχεδόν 10.000 άνθρωποι έχουν καταφύγει σε καταυλισμούς.
Ο κίνδυνος πείνας έχει φτάσει σε απαράδεκτα επίπεδα, με σχεδόν 7,7 εκατομμύρια ανθρώπους να αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια. Κατά την ίδια περίοδο, 650.000 παιδιά κάτω των πέντε ετών διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο υποσιτισμού. Ο πληθωρισμός έχει εκτοξευθεί στο 180%, επιδεινώνοντας τη σοβαρότητα της ανθρωπιστικής κρίσης.
Παρά την ύπαρξη 1,3 εκατομμυρίων ανθρώπων που υποστηρίχθηκαν μέχρι τον Φεβρουάριο, η ανθρωπιστική ανταπόκριση υπονομεύεται από σοβαρές περικοπές στη χρηματοδότηση. Για το 2025, το σχέδιο απαιτεί 1,7 δισ. δολάρια για την υποστήριξη 5,4 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η κ. Γουοσόρνου εξέφρασε την ανάγκη για άμεση παύση των εχθροπραξιών και προστασία των αμάχων και του ανθρωπιστικού προσωπικού. Υπογράμμισε την επιτακτική ανάγκη για άμεσες, συντονισμένες και αποφασιστικές ενέργειες προκειμένου να σωθούν ζωές.
Ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, ζήτησε την πλήρη ένταξη των γυναικών στη διαδικασία ειρηνικής επίλυσης και τόνισε τη σημασία της προστασίας τους. Εξέφρασε επίσης τη βαθιά ανησυχία της Ελλάδας για τη στρατολόγηση παιδιών σε συγκρούσεις, επισημαίνοντας την αναγκαιότητα να σταματήσουν αυτές οι κρίσιμες παραβιάσεις.
Καταδίκασε τη βία στο Νότιο Σουδάν και εξέφρασε τη σαφή υποστήριξή του για την ανανέωση της εντολής της αποστολής του ΟΗΕ στη χώρα, UNMISS, προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερότητα και η ασφάλεια των πολιτών.