Διαδίκτυο: Μια «φυλακή παρακολούθησης χωρίς κάγκελα»
Η Shoshana Zuboff, αναγνωρισμένη Co-Director στο Harvard Kennedy School και στο Carr Center of Human Rights, χαρακτήρισε το διαδίκτυο ως «φυλακή παρακολούθησης χωρίς κάγκελα» κατά τη διάρκεια μιας σημαντικής διαδικτυακής παρουσίασης στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, το οποίο διεξάγεται από τις 9 έως τις 12 Απριλίου.
Η Zuboff επισήμανε ότι διανύουμε μια εποχή νέων συνθηκών, όπου το διαδίκτυο έχει μεταβληθεί σε ένα πολυάριθμο τόπο ψηφιακής πληροφόρησης. Στην ερώτηση σχετικά με το ποιος κατέχει αυτές τις πληροφορίες, ανέφερε εταιρείες όπως η Microsoft, Google και Meta, οι οποίες ασκούν κυριαρχία χωρίς να έχουμε δώσει τη συναίνεσή μας. Τόνισε ότι οι δημοκρατίες έχουν υποχωρήσει, παραχωρώντας τον έλεγχο του διαδικτύου στον ιδιωτικό τομέα. Η αυτορρύθμιση, όπως τόνισε, δεν έχει αποφέρει καρπούς, με αποτέλεσμα αυτές οι εταιρείες να αποκτούν τεράστια ισχύ. «Η Δημοκρατία θα έπρεπε να επεμβαίνει», σχολίασε, υπογραμμίζοντας ότι οι συγκεκριμένες εταιρείες έχουν δημιουργήσει παγκόσμιες αυτοκρατορίες παρακολούθησης.
Συνεχίζοντας, η Zuboff επεσήμανε ότι αυτή η πραγματικότητα έχει διαμορφωθεί από την αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς και από τη συνεχιζόμενη κλοπή δεδομένων που παράγεται από τους ίδιους τους χρήστες. Αναφέρθηκε στην πολιτική αποτυχία των πρώτων ετών της ψηφιακής εποχής και εισήγαγε τον όρο «καπιταλισμός της παρακολούθησης», ο οποίος προήλθε από την ανάπτυξη της Google. Εξήγησε ότι κάθε διαδικτυακή μας ενέργεια αφήνει ένα αποτύπωμα που μπορεί να αναγνωριστεί από τις μηχανές, συχνά χωρίς τη συναίνεσή μας. Η έλευση της Τεχνητής Νοημοσύνης, με τα χιλιάδες μοντέλα πρόβλεψης συμπεριφοράς, ήταν το φυσικό επακόλουθο αυτής της διαδικασίας. «Τα κλικ ήταν τα πρώτα προϊόντα χρυσού», δήλωσε χαρακτηριστικά.
«Αν οι άνθρωποι καταλάβαιναν τι γνωρίζει η Google για αυτούς, θα της γύριζαν την πλάτη», πρόσθεσε, αναγνωρίζοντας την επιρροή που ασκεί αυτή η κατάσταση στη καθημερινή μας ζωή, αμφισβητώντας την οργανική εξέλιξη της κοινωνίας. Οι συνέπειες αυτής της διαδικασίας περιλαμβάνουν τη χειραγώγηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς μέσω της συγκέντρωσης προσωπικών δεδομένων στα χέρια λίγων κορυφαίων εταιρειών. «Η απεμπόληση των δεδομένων μας έχει γίνει η μεγάλη κρίση των δημοκρατιών μας. Ξεκίνησε ως ένα θέμα που αφορούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά πλέον αγγίζει κάθε δημοκρατική κοινωνία», υπογράμμισε, ενισχύοντας την άποψη ότι η δημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει σε τέτοιες συνθήκες όπου «τα δεδομένα βρίσκονται υπό ενοικίαση ή πώληση». Τέλος, μίλησε για μια δυστοπία, όπου ο καπιταλισμός της παρακολούθησης αναδεικνύεται ως ο νέος παντοδύναμος παίκτης.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Κωνσταντίνος Τσαλακός, Αρχισυντάκτης στην Οικονομική Επιθεώρηση, επισημαίνοντας την βαρύτητα και την επικαιρότητα των θεμάτων που συζητήθηκαν.